Во потег што се опишува како најголем индустриски и геополитички пресврт на деценијата, трите водечки европски компании – Airbus, Thales и Leonardo – решија да ги спојат своите сателитски бизниси во една гигантска вселенска корпорација, привремено наречена „Project Bromo“. Зад оваа историска одлука не стои само економска логика, туку паника предизвикана од неверојатната доминација на Илон Маск и неговиот сателитски интернет систем Starlink, кој ја остави Европа зависна од приватен американски бизнисмен.
Според информациите објавени од Ројтерс, трите компании нема да се купуваат меѓусебно, туку ќе ги обединат своите ресурси и технологии за да создадат вистински „европски шампион во вселената“, кој конечно ќе може да им се спротивстави на американските и кинеските ривали.
Украина – моментот на будење за Европа Војната во Украина беше вистинскиот аларм. Кога руските напади ја уништија комуникациската инфраструктура, Европа и НАТО беа немоќни. Наместо државни системи, Starlink на Маск беше тој што ја спаси ситуацијата – овозможувајќи ѝ на Украина да комуницира, да управува со дронови, артилерија и медицински служби. Денес во Украина се користат над 50.000 Starlink терминали, и тие се клучен дел од одбраната на земјата.
Тоа предизвика длабок страв во Брисел и Париз – што ако Маск едноставно одлучи еден ден да го „исклучи“ Starlink за Европа? Контролата над комуникациите, сфатија европските лидери, не смее да биде во рацете на еден човек.
Зошто Starlink е толку напреден? Клучот е во вертикалната интеграција. SpaceX на Маск ги произведува и ракетите Falcon 9, и сателитите Starlink, и ги лансира со сопствена технологија. Ова ја прави целата операција поевтина, побрза и поефикасна од било која европска алтернатива.
Наспроти тоа, европската индустрија е распарчена: Airbus, Thales и Leonardo работат како конкуренти, а Arianespace, компанијата задолжена за лансирања, се бори со скапи, задоцнети и проблематични проекти – особено со новата ракета Ariane 6.
„Project Bromo“ – обид за обединување на Европа во орбитата Новиот проект има за цел да ја надмине оваа фрагментација и да создаде интегрирана структура што ќе ја засили технолошката автономија на Европа. Најверојатно, „Project Bromo“ ќе стане главен изведувач на IRIS², идната европска мега-констелација на сателити која треба да обезбеди безбедна, брза и независна комуникациска мрежа.
Паралелно, Европската вселенска агенција (ESA) и Thales веќе работат на проектот HydRON, кој користи ласерска комуникација меѓу сателити – технологија што може да ги достигне и дури надмине брзините на Starlink.
Нова вселенска трка – борба за независност, не за интернет Оваа иницијатива е многу повеќе од економска или технолошка. Таа е прашање на стратешка автономија. Во 21 век, контролата врз вселенските комуникации, навигацијата и надзорот е исто толку клучна како што во 19 век била контролата врз океаните.
Европа сфаќа дека ако сака да биде глобална сила, мора самата да управува со својата дигитална и орбитална инфраструктура. Со создавањето на „Project Bromo“, стариот континент конечно испраќа порака дека нема да остане пасивен набљудувач на новата вселенска ера.
Можеби Европа доцни, но овојпат – се појавува решена да игра главна улога, не само да следи туѓи орбити.
