Економските експерти предупредуваат дека ако минималната плата во Македонија во наредните две години не достигне 850 евра, а просечната плата остане меѓу 1.200 и 1.500 евра, земјата ќе се соочи со сериозен недостиг на работна сила. Овие прогнози произлегуваат од континуираниот одлив на работници во странство, растечката инфлација и нискиот стандард, кој веќе ја прави Македонија неконкурентна во регионот.
Македонија на дното во регионот по минимална плата
И покрај тоа што соседните земји ја зголемија минималната плата над 500 евра, македонските работници остануваат единствени со минималец под оваа граница. Од Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ) најавуваат ревидирање на барањето за минимална плата со ново, повисоко ниво.
„Барањето за 500 евра е веќе застарено. Сите земји во регионот нè надминаа и со минимална и со просечна плата. Во март минималецот ќе се усогласи, но и понатаму нема да ја достигне вредноста од 500 евра,“ појаснуваат од ССМ, додавајќи дека државата мора да создаде услови за раст на платите и задржување на работната сила.
Работодавачите немаат избор – платите ќе мора да растат
Зоран Кочовски, сопственик на агенција за посредување при вработување во странство, нагласува дека работодавачите се принудени да нудат повисоки плати, бидејќи нема доволно квалификувани работници на домашниот пазар.
„Ако минималната плата во наредните две години не достигне 850 евра, а просечната меѓу 1.200 и 1.500 евра, Македонија ќе остане без работна сила. Работодавачите ќе мора да плаќаат повеќе – не затоа што сакаат, туку затоа што немаат избор,“ предупредува Кочовски.
Недостигот на работници веќе го намалува производствениот капацитет и ја поткопува конкурентноста на компаниите, а без професионализам и мотивирани вработени, економскиот напредок е загрозен.
Инфлацијата го јаде животниот стандард
Според податоците на Државниот завод за статистика, трошоците за живот во октомври се зголемени за 4,5% во споредба со истиот месец лани, додека цените на прехранбените производи пораснале за 2,8%. Најголемо зголемување е забележано кај облеката (3%), рекреацијата (7,8%) и здравствените услуги (2,1%). Ресторанските и хотелските услуги бележат благ раст од 0,2%.
Овие податоци јасно покажуваат дека животот поскапува побрзо од растот на платите, што значително ја намалува куповната моќ на граѓаните.
Синдикатите бараат итни мерки
Од синдикатите предупредуваат дека егзодусот на млади и квалификувани работници ќе продолжи ако не се преземат итни мерки за подобрување на платите и условите за работа.
„Доколку државата не ги поттикне работодавачите на зголемување на платите, ќе останеме без луѓе кои ќе работат. Веќе е доцна за минималец од 500 евра,“ велат од ССМ.
Македонската економија се соочува со клучен предизвик – да го задржи човечкиот капитал. Без брзо и значајно зголемување на платите, експертите предупредуваат дека пазарот на труд ќе остане празен, со сериозни последици по економскиот раст и стабилноста на земјата.
Соочени со растечки цени, пад на довербата и одлив на млади, владата и приватниот сектор ќе мора да ја стават платата во центарот на економската политика – или ризикот од економски застој ќе стане неизбежен.
