Во Грција е регистриран редок и длабоко вознемирувачки медицински случај поврзан со донирана сперма од странство, кој повторно ја отвори дебатата за генетските проверки и безбедносните протоколи во асистираната репродукција. Станува збор за група деца родени со биолошки материјал од ист донатор, кај кои е откриен исклучително висок ризик од развој на тешки малигни заболувања.
Според достапните информации, во Грција биле родени вкупно 18 деца во 11 различни семејства, сите зачнати со сперма од ист донатор од Данска. Подоцна се утврдило дека донаторот бил носител на ретка генетска мутација која драматично го зголемува ризикот од рак. Во едно од овие семејства, каде што се родени три деца со истиот донаторски материјал, трагедијата веќе оставила тешки последици – едно дете ја загубило битката со ракот, а неговиот помлад брат моментално се лекува од истото заболување.
Случајот јавно го обелодени Антонис Катамис, професор по детска хематологија и онкологија и раководител на универзитетското одделение за онкологија во Детската болница „Света Софија – Маријана Вардинојанис Елпида“. Тој истакна дека лично разговарал со родителите и дека заеднички било одлучено информацијата да стане јавна, со цел да се заштитат идните деца и семејства. Професорот изрази благодарност до родителите за нивната храброст и одговорност.
Според неговите зборови, детето кое починало било на возраст меѓу 5 и 10 години, а две години подоцна и неговиот помлад брат развил рак. Во моментов, детето е во фаза на лекување, но состојбата се оценува како сериозна. Катамис објасни дека во вакви случаи веројатноста за развој на рак во текот на животот може да достигне и над 90 проценти, при што никој не може со сигурност да предвиди во кој период од животот ќе се појави болеста. Она што е речиси извесно, според него, е дека носителите на оваа мутација ќе се соочат со повеќекратни форми на рак во текот на животот.
Дополнително, професорот појасни дека станува збор за редок феномен познат како генетски мозаицизам. Иако донаторот самиот не боледувал и немал здравствени проблеми, мутацијата била присутна само во неговите репродуктивни клетки, односно во спермата. Бидејќи донаторот донирал повеќепати, мутацијата се проширила кај повеќе деца, што го прави случајот исклучително значаен и од научен аспект.
Овој настан веќе предизвика силни реакции во медицинските и етичките кругови, отворајќи прашања за контролата, следењето и ограничувањето на донациите, како и за долгорочната одговорност на банките за репродуктивен материјал.
