Во Србија владее тишина пред бура. Пумпите полека се празнат, а цената на литар дизел достигна рекордни 200 денари – бројка што го шокираше цел Балкан. Зад овој ненадеен скок, според повеќемина аналитичари, се крие мрачен енергетски заплет во кој се преплетуваат големите светски сили.
Американските санкции кон руските гиганти „Лукоил“ и „Роснефт“ ја затворија најважната славина за снабдување со гориво. Одеднаш, Србија се најде пред енергетска блокада што потсетува на мрачните 90-ти – времиња кога бензинот се точеше во пластични шишиња, а улиците мирисаа на неизвесност.
Претседателот Александар Вучиќ се обрати со сериозен тон, уверувајќи дека „нема место за паника“, но предупреди дека државните резерви ќе издржат најмногу до средината на ноември. „Ќе разговараме со сите партнери – руски, американски и европски,“ рече тој, додавајќи дека ако решение не се најде, Србија ќе мора „сама да ја одреди својата енергетска судбина“.
Во позадина се слушаат и ехо од стари кризи. Експертите предупредуваат дека оваа ситуација може да ја поткопа економската стабилност на земјата. Рафинеријата во Панчево, која обезбедува дури 90% од домашните потреби, стои на тенка линија меѓу работа и прекин.
Повеќе од 13.000 работни места се под ризик, а доколку производството застане – целиот Балкан би можел да почувствува удар на енергетскиот шок.
Некои економисти веќе шпекулираат дека кризата не е само економска, туку и геополитичка порака до Белград. Во јавноста се појавија прашања: – Кој навистина го контролира енергетскиот пулс на Србија? – И дали оваа зима ќе биде само студена… или историски мрачна?
