Деновите кога луѓето се вработуваа „за цел живот“ се дел од минатото. Светот се менува со забрзано темпо, а со него и пазарот на трудот – кој денес е сè помалку место за стабилност, а сè повеќе арена на постојана борба за опстанок, флексибилност и лична одговорност.
Трајното вработување? Тоа денес звучи како романтична идеја од минатиот век.
Добредојдовте во економијата на несигурноста
Во новата реалност, „9 до 5“ е реликт, а флексибилноста – иако на хартија звучи привлечно – е често само друг збор за нестабилност. Компаниите веќе не се обврзуваат на долгорочна соработка, не нудат пензии, не гарантираат зголемување на плата или развој. Наместо тоа, одговорноста се префрла на работникот, кој мора:
- Сам да ја гради својата кариера како личен бренд
- Постојано да учи нови вештини
- Да има повеќе извори на приход
- Да биде достапен – секогаш и секаде
Работното време, на хартија, можеби завршува по осум часа. Но во пракса, работата тивко влегува во секој аспект од животот: од пораки на Вибер до „само еден мејл“ навечер.
Флексибилност или експлоатација?
Новата парадигма на трудот ни е претставена како ослободување – можеш да работиш од каде сакаш, кога сакаш, на што сакаш. Но реалноста е поинаква – несигурноста е постојана, а притисокот никогаш не спие. Работниците стануваат фриленсери, хонорарци, договорци, кои немаат одмор, боледување, здравствено осигурување или заштита.
Ова не е само прашање на индивидуален избор – ова е системска криза. Кога цело општество функционира на база на привремена, подредена и потплатена работа, тогаш стабилноста станува привилегија, а не право.
Дигиталната економија – можност или замка?
Со растот на платформите, апликациите и дигиталните сервиси, традиционалните работни позиции исчезнуваат, а на нивно место доаѓаат гиг работи – краткорочни, проекти базирани на ангажмани. Ова создава генерација на работници без работни места, кои постојано скокаат од еден ангажман во друг, без никаква гаранција за утре.
И додека капиталот профитира од оваа флексибилност, работниците се соочуваат со повеќе стрес, ментален замор и финансиска несигурност од кога било досега.
Време е за нови решенија
Овој тренд не може да се игнорира. Системските промени се итни, а потребата за:
- Нови закони за заштита на фриленс и гиг работниците
- Модерни модели на социјална сигурност
- Промени во колективното договарање
- Право на одмор, боледување и пристојна пензија – за сите, не само за „среќните“
…се повеќе не се луксуз – туку нужност.
Светот на трудот веќе не е онаков каков што беше.Прашањето е: дали ќе се прилагодиш и ќе се бориш за подобри услови – или ќе дозволиш системот да ти го диктира секој чекор?
Изборот е твој. Но запомни – иднината не се гради со страв, туку со свесност, организирање и отпор.
