Индустријата за убавина и велнес често ветува здравје и свежина, но зад мирисите и шарените пакувања се крие стара дилема: кои состојки се безбедни, а кои се ризични? Истражувањата во Европа покажуваат дека дел од козметичките производи на пазарот сè уште содржат супстанции кои регулаторите ги сметаат за штетни, вклучително и PFAS – „вечни хемикалии“ поврзани со нарушувања на хормоналниот систем, плодноста и одредени видови рак.
Последните проверки на Европската агенција за хемикалии открија дека стотици производи не се усогласени со безбедносните стандарди, што повторно ја отвори дилемата за ригорозноста на надзорот и брзината на реакција на системот кога ризикот се појавува на полиците.
Европските регулатори забранија и одредени состојки од специфични сегменти на козметиката, како TPO – фотоинитијатор кој се користи во гел-лаковите за нокти и е класифициран како репродуктивен токсикант. Ова особено ги засегна салонските работници, кои се најизложени на овие хемикалии.
Во САД, регулаторниот систем е поразличен и помалку хармонизиран. Законите како TSCA му даваат на ЕПА овластувања за ограничување на одредени хемикалии, но козметичките производи често паѓаат под други регулативи. Поради тоа, некои сојузни држави како Калифорнија и Вашингтон воведоа сопствени листи на забрани за токсични супстанции, следејќи дел од европските стандарди.
Научната дебата околу токсичноста се врти околу разликата меѓу „опасност“ и „ризик“. Некои супстанции како ендокрино нарушувачките хемикалии не делуваат како класични отрови – нивното влијание доаѓа од долготрајна, ниска изложеност која може да има кумулативен ефект, особено кај деца и бремени жени. Затоа експертите советуваат информиран и внимателен избор: читање на декларациите, избегнување на производи со нејасни мириси („фрагранс“) и избор на брендови кои транспарентно ги објавуваат сите состојки.
Поентата е јасна: убавината не е непријател на науката. Добрата козметика е хемија со совест. Регулаторните забрани се базираат на научни докази, а дозволите – на процена на ризикот според дози и контекст на употреба. Потрошувачите треба да бидат активни и критички, да бараат безбедност и транспарентност, и да не дозволат маркетингот да ги заслепи од фактите.
