Ракот на белите дробови често се развива без јасни симптоми, што значи дека многу случаи се откриваат во напредна фаза, особено кај жени и луѓе кои никогаш не пушеле. Експертите предупредуваат дека постојат суптилни знаци кои можат да бидат важни за рано откривање.
Зошто ракот на белите дробови се открива доцна
Ракот на белите дробови има еден од најлошите исходи во раните скрининг тестови. Студија објавена во JAMA Network Open покажува дека две третини од пациентите не ги исполнувале критериумите за скрининг, иако веќе ја имале болеста. Најчесто станува збор за жени и непушачи.
Тековните препораки во САД се однесуваат на лица на возраст од 50 до 80 години со најмалку 20 години историја на пушење, кои се активни пушачи или се откажале во последните 15 години. Тоа значи дека многу ризични групи остануваат надвор од скрининг-програмата.
Најнова студија и препораки
Истражувачите од Northwestern Medicine анализирале речиси 1.000 пациенти со дијагностициран рак на белите дробови. Само 35% од нив би ги исполниле критериумите за скрининг. Научниците предлагаат проширување на скринингот на лица од 40 до 85 години, што според пресметките би можело да открие 94% од случаите и да спаси повеќе од 26.000 животи годишно. Исто така, ова проширување се проценува како финансиски исплатливо.
Зошто симптомите се често нејасни
Раните симптоми на рак на белите дробови се неспецифични: блага, постојана кашлица често се припишува на инфекции или алергии. Едно лице може да има голем тумор, а да нема никакви симптоми, особено ако никогаш не пушело.
Кои се изложени на зголемен ризик
Лекарите советуваат да обрнете внимание на личните фактори на ризик, како што се:
- семејна историја на рак на белите дробови
- долготрајна изложеност на тутунски чад, вклучително и пасивно пушење
- изложеност на радон
- употреба на тутунски производи или електронски цигари
- долготрајни респираторни инфекции
Симптоми на кои треба да внимавате
Доколку имате некој од следниве симптоми, важно е да посетите лекар, дури и ако не сте пушач:
- кашлица што не престанува
- кашлање крв
- болка во градите
- засипнатост
- чести инфекции, како бронхитис или пневмонија
- губење на апетитот
- необјаснето губење на тежина
Често симптомите се слични на побенигни состојби, па пациентите понекогаш добиваат антибиотска терапија со месеци пред да се посомнева на малигнитет.
Главната порака од експертите
Доколку имате долготрајна или влошувачка кашлица, не ја игнорирајте – тоа може да биде знак на рак на белите дробови. Не значи дека сигурно имате рак, но ризикот не смее да се занемари. Лекарите истакнуваат дека секој што има бели дробови може да развие рак, не само пушачите.
