Европа се подготвува за можен суров почеток на зимата, откако експертите за временска прогноза забележаа необични знаци на слабеење на поларниот вртлог – клучен атмосферски систем кој влијае на зимските температури и снежни врнежи.
Што е поларен вртлог?
Поларниот вртлог е огромна кружна струја од ладен воздух над поларните региони, која во текот на зимата делува како невидлив „ѕид“ што го држи студот заробен на север. Кога вртлогот е стабилен и силен, средните географски широчини имаат поблаги зимски услови. Но, ако ослабне или се наруши, студениот арктички воздух може да продре на југ, предизвикувајќи бранови студ и обилни снежни врнежи.
Нарушување на системот
Оваа година метеоролозите забележуваат рано случај на ненадејно затоплување на стратосферата, што предизвикува дестабилизација на поларниот вртлог и го менува протокот на млазниот тек. Иако вртлогот сè уште е со стандардна големина и јачина, системот со висок притисок над Канада веќе го деформира неговиот раб, а моделите предвидуваат понатамошно ослабување. Се очекува речиси рекордно ниска јачина на вртлогот за овој период во декември.
Како би изгледала зимата?
Метеоролозите предупредуваат дека ефектите би можеле да бидат значајни:
- Во планините температурите би можеле да паднат до -20 степени Целзиусови.
- Во градските и пониските региони повремено се очекуваат -10 до -12 степени.
- Повеќе снег се предвидува во ниските региони, вклучувајќи ги и големите градови како Белград, со потенцијален почеток околу 19 и 20 ноември.
Според анализите, постојат сигнали за понестабилен поларен вртлог кој може да се наруши и во стратосферата, што би овозможило студен воздух од Арктикот и Сибир да се спушти кон Европа.
Долгорочни прогнози и модели
- Европските сезонски модели (ECMWF) покажуваат потенцијал за студено време, но тоа не е сигурно.
- Кинескиот модел CMA предвидува можност за многу студена и снежна зима, со антициклонски блок кој би овозможил продор на студен воздух кон Централна и Источна Европа.
И покрај овие сигнали, експертите предупредуваат дека точната интензивност на зимата ќе зависи од понатамошниот развој на поларниот вртлог и поставеноста на антициклоните.
Зимата 2025/2026 може да донесе услови слични на зимите од 80-тите години на минатиот век, со остри студови и обилни снежни врнежи, доколку предвидените атмосферски аномалии се остварат.
