Русија се соочува со сериозна епидемија на ХИВ меѓу војниците, проблем што сега официјално го признаваат и лекари од Министерството за одбрана. Додека бројот на луѓе заразени со ХИВ во земјата од 2016 година веќе ја надминува милионската граница, руската инвазија на Украина драматично ја влоши ситуацијата. Според податоците на министерството, во првата година од војната, бројот на нови случаи меѓу военото лице се зголемил повеќе од 40 пати.
Пред војната, епидемијата можела да се стави под контрола со зголемување на буџетот за здравство и со примена на проверени мерки за превенција. Меѓутоа, по целосната инвазија, достапноста на антиретровирусни лекови (ART) значително се намали, а војната и репресијата кон цивилното општество го влошија проблемот. Организациите кои се борат против ХИВ, како Фондацијата Елтон Џон, беа прогласени за непожелни, а ЛГБТ заедницата е дополнително стигматизирана.
Воените услови, како живеење во ровови и ограничена достапност на лекови, го забрзуваат ширењето на вирусот. Нередовното лекување може да доведе до појава на резистентни мутации на вирусот. Од почетокот на 2022 до крајот на истата година, бројот на нови случаи ХИВ меѓу војниците се зголемил за повеќе од 40 пати, според официјални податоци.
Покрај тоа, ризиците се зголемуваат и поради сексуални контакти без заштита и споделување игли. ХИВ позитивните лица сè уште се мобилизираат во војската, а правилата на фронтот не се строго почитуваат. Руските медиуми известуваат дека војската исто така рекрутира затвореници и жители од окупираните територии на Украина, кои не можат да избегнат мобилизација.
Експертите предупредуваат дека епидемијата не е ограничена само на војската. Во 14 руски региони, повеќе од 1% од бремените жени се ХИВ позитивни, што според СЗО укажува на генерализирана епидемија. Русија сè уште има 50.000 до 100.000 нови случаи годишно, додека во светот бројот на нови инфекции се намалува.
Политичкиот контекст дополнително го влошува проблемот. Русија е една од последните земји кои го забрануваат третманот со замена (како метадон) за зависници од дрога, а забраната на сексуално образование во училиштата ја продолжува епидемијата.
Последиците од оваа експлозија на нови случаи ќе бидат долгорочни: Русија ќе мора да обезбеди скапо и доживотно лекување за ХИВ-позитивните лица, што ќе има големо влијание врз здравствениот систем, економијата и демографијата дури и долги години по завршувањето на војната.
