Може ли руската економија да го поднесе овој удар? Извозот на гас се урива, профитите паѓаат драматично
Новиот извештај на Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА) ја отвора најтешката економска дилема за Москва во последната деценија: дали руската економија може да опстане ако извозот на гас падне речиси трипати, а профитот се стопи четирикратно?
Според анализите на ИЕА, доминацијата на Русија на глобалниот пазар на природен гас е минато. Земјата која до неодамна контролираше 25% од светската трговија со гас, до 2035 година ќе падне на само 10% — историски минимум што ја менува целата геополитичка слика.
Пад кој Москва не може да го надомести
ИЕА предупредува дека Русија нема никаков начин да ги врати изгубените количества што претходно ги пласираше во Европската Унија. Европа беше најголемиот и најпрофитабилен купувач, а тој пазар практично исчезна за Москва по 2022 година.
– Годишните приходи од гас, кои во 2010-тите достигнуваа 120 милијарди долари, ќе паднат под 30 милијарди во текот на следната деценија – наведува ИЕА.
Производството ќе остане релативно стабилно, околу 680 милијарди кубни метри годишно – но прашањето е: кому да се продаде целиот тој гас?
Кина – единствена опција, но по многу пониска цена
Русија забрзано се врзува за кинескиот пазар. Гасоводот „Моќта на Сибир 1“ со капацитет од 38 милијарди кубни метри треба да работи со полн потенцијал од 2025 година, но дури и тоа е само мал дел од изгубениот европски пазар.
Дополнително, Кина купува само по цена што ѝ одговара — што ја става Москва во неповолна, речиси зависничка позиција.
Во август, еден од најголемите руски извозници на течен природен гас беше принуден да ги намали цените за 30–40% само за да ги задржи кинеските купувачи заинтересирани.
Заклучок: економски модел кој се распаѓа
Извозот на гас беше столбот на руската економија цели децении. Но со пад на уделот на светскиот пазар, ниски цени, загубената Европа и ограничени алтернативи – Москва се соочува со структурен удар кој нема брзо решение.
Прашањето станува сѐ погласно: Како ќе изгледа руската економија кога најголемиот извор на стабилни приходи веќе не постои?
