Речиси две години од почетокот на војната во Појасот Газа, ситуацијата останува катастрофална – со деструкција без преседан, хуманитарна криза и политички игри во сенка.
Според извештаите, ниеден дел од Газа не останал недопрен од постојаното и немилосрдно израелско бомбардирање. Од 7 октомври 2023 година, израелската армија интензивно ја напаѓа палестинската територија, оставајќи зад себе сцени на целосно разурнување.
До август 2025 година, ОН проценува дека 78% од зградите се оштетени, а повеќе од половина се целосно уништени, врз основа на сателитски снимки. Горените урнатини се сè уште присутни, а енклавата се соочува со непоправлива штета.
Метите не се само воени цели – училишта, универзитети, болници, домови, обработливо земјиште и бегалски кампови се редовно под удари. Ова масовно уништување доведе до смрт на најмалку 66.000 Палестинци, според локалните власти.
ОН веќе прогласи глад во Газа, иако Израел го оспорува извештајот. Хуманитарната состојба е алармантна, а 54 милиони тони урнатини треба да се отстранат. Светската банка проценува дека за обновување ќе бидат потребни над 53 милијарди долари и децении работа.
Некои аналитичари и експерти веќе зборуваат за „урбицид“ – намерно уништување на цел град. Газа е претворена во поле од урнатини, со милиони луѓе кои се раселуваат постојано и се соочуваат со неизвесна иднина.
Паралелно со воените акции, се разгледува и нов политички план. На 29 септември, САД предложија прекин на огнот и повоен план, поддржан од Израел и некои арапски земји. Според планот, управувањето со територијата би го презел „Совет за мир“, тело составено од палестински комитет. Но, Израел би задржал контрола врз таканаречената „тампон зона“.
Иако во планот експлицитно се наведува дека нема да има присилно раселување, многу жители на Газа се плашат од трајно протерување. Оваа загриженост е засилена од повиците на премиерот Бенјамин Нетанјаху до Палестинците да ја напуштат територијата, особено кон Египет. Неговиот министер за финансии, Безалел Смотрих, јавно зборува за Газа како за „вредна недвижнина“ која треба да се „развива“ – потсетувајќи на идејата за „Газа Ривиера“, претставена од Доналд Трамп во февруари 2025 година, но подоцна отфрлена.
Во меѓувреме, над 2,1 милион жители на Газа живеат во шатори, без пристап до вода за пиење, струја или соодветна санитација. Според УНИЦЕФ, секое петто дете страда од тешка акутна неухранетост.
На 1 октомври, израелскиот министер за одбрана, Јоав Галант, ја заостри опсадата на градот Газа, наредувајќи им на преостанатите жители да го напуштат местото или ќе бидат сметани за терористи и елиминирани.
Денес, повеќе од 80% од Појасот Газа се наоѓа под израелска воена контрола или е под наредби за присилно раселување. Додека прекинот на огнот постојано се одложува, страдањето на цивилното население продолжува, без јасен пат кон мир или обнова.
