Грчкиот парламент денеска ќе одлучува по едно од најконтроверзните трудови прашања во последните години – можноста за воведување на 13-часовен работен ден до 37 дена во годината, под одредени услови. Предлог-законот, поддржан од централно-десничарската влада на премиерот Киријакос Мицотакис, предизвика жестоки реакции и масовни штрајкови низ целата земја.
Што точно предвидува реформата?
Иницијативата е дело на министерката за труд и социјална сигурност, Ники Керамеус, и предвидува:
- Работа до 13 часа дневно, но само до 37 дена годишно
- Дополнителна исплата од 40% на основната плата за овие денови
- Применливо само на доброволна основа, со согласност на работникот
Керамеус тврди дека станува збор за флексибилна можност, а не за обврска. Таа ја отфрли критиката дека „сите ќе работат 13 часа секој ден“, нарекувајќи ги обвинувањата „неточни и манипулативни“.
Жестока реакција од синдикатите и опозицијата
Синдикатите ја нарекоа мерката „достојна за средниот век“, тврдејќи дека отвора врата за прекумерна експлоатација на работниците и легализација на несоодветни работни услови.На 1 октомври и вчера, целата земја беше делумно парализирана поради генерални штрајкови, со учество на илјадници работници, јавни службеници и студенти кои протестираа пред парламентот.
Опозицијата остро се спротиставува, предупредувајќи дека законот е опасен преседан за укинување на работничките права, особено во земја како Грција која сè уште се опоравува од деценија финансиска нестабилност и економска ранливост.
Какви се шансите законот да биде усвоен?
Иако реформата предизвикува сериозен политички и јавен отпор, нејзиното усвојување е практично сигурно. Партијата Нова демократија (НД), која е на власт од 2019 година, има апсолутно мнозинство во парламентот – 156 од 300 пратеници, што значи дека ѝ е потребна само својата поддршка за да го изгласа законот.
Контекстот – економија под притисок, пазар под стрес
Грција, која во последната деценија претрпе сериозни економски реформи и мерки на штедење, сè уште се соочува со висока невработеност, ниски плати и одлив на млади кадри во странство. Владата тврди дека мерката ќе овозможи флексибилност на пазарот на труд, ќе го стимулира производството и ќе обезбеди дополнителни приходи за вработените.
Но, критичарите стравуваат дека под превезот на „флексибилност“, се крие нормализација на прекумерна работа, што може да има долгорочни последици по здравјето, благосостојбата и правата на работниците.
Што следува?
По денешното гласање, исходот речиси сигурно ќе биде усвојување на законот, но јавниот отпор не покажува знаци на намалување.Синдикатите најавуваат нови протести, а правните експерти веќе разгледуваат можност за оспорување на уставноста на некои одредби.
Во период кога голем дел од светот зборува за скратување на работната недела, Грција отвора сосема нова и поларизирачка дебата – колку е доволно, а колку е премногу кога станува збор за работата?
Балансот меѓу продуктивноста и човечкото достоинство никогаш не бил поважен.