Во понеделник, на 27 октомври, православните верници ја одбележуваат Света Петка – зимска, празник кој со векови е длабоко вкоренет во традицијата на македонскиот народ. Светата Петка, позната и како Преподобна мајка Параскева, се смета за заштитничка на жените, болните и сиромашните, а нејзиниот ден го означува и симболичниот почеток на зимските православни слави.
Кој е празникот и зошто е значаен?
Празникот на Света Петка е длабоко почитуван, особено во руралните средини каде што се слави како домашна слава, со гозби, служби, чекање гости и традиционални обичаи. Многу извори и места со лековита вода го носат нејзиното име – наречени се „Петочни води“, верувајќи дека имаат исцелителна моќ.
Именден слават лица со имиња како: Петко, Петкана, Параскева, Пенка и други изведени варијации.
Три свети Петки – едно име, различни личности
Иако народот најчесто мисли дека станува збор за една светица, Светата православна црква признава три различни личности со името Параскева:
- Света Петка Епиватска (Трновска) – најпознатата, чиј спомен се слави на 27 октомври (14 октомври по стар календар).
- Света Петка Римјанка – маченичка која живеела во 2 век и се празнува на 26 јули/8 август. На иконите ја претставуваат со чинија со очи, симбол на исцелување.
- Света Петка од Иконија – маченичка од времето на Диоклецијан, позната по тоа што одбила раскошен живот за да остане верна на Христа.
Народни верувања и значење на сонувањето Света Петка
Според народната традиција, ако Света Петка ви се појави во сон, тоа може да биде:
- благослов и награда за вашата вера, или
- предупредување дека треба да го промените однесувањето и животниот пат.
Симболика на името Параскева
Името Параскева на грчки значи „подготовка“, бидејќи петокот е ден на подготовка пред сабота – денот на одмор и празнување кај Евреите во претхристијанската традиција. Оттаму и значењето на петокот како посебен ден во христијанската традиција.
Празнувањето на Света Петка не е само духовен момент, туку и можност за семејно собирање, почит кон традицијата и размислување за вредностите на верата, добрината и пожртвуваноста.
