Купувањето стан на кредит во Скопје претставува голем, но остварлив предизвик, особено за младите луѓе. Финансиската анализа покажува дека за стан со вредност од 100.000 евра, потребно е најмалку 10% сопствено учество – односно 10.000 евра. Остатокот, 90.000 евра, се подигнува како станбен кредит.
Банките обично нудат фиксна каматна стапка од 3,5% за првите 10 години, што значи месечна рата од 404 евра. По истекот на овој период, каматната стапка се зголемува на променлива (обично околу 6,25%), па месечната рата скока на 550 евра. Така, по 30 години отплата, вкупно ќе се вратат околу 150.000 евра – или 50% повеќе од земениот кредит.
Дополнително, купувањето стан вклучува и други трошоци – данок на промет (2–4%), нотарски, катастарски и проценски трошоци, кои можат да изнесуваат од 2.000 до 4.000 евра или повеќе.
Народната банка најави нови мерки за олеснување на условите за младите кои купуваат прв стан, со намалување на потребното сопствено учество. Целта е да се стимулира купување за живеење, а не за инвестиции.
Сепак, цените на становите постојано растат. Просечната цена во Скопје денес достигнува 1.828 евра по квадратен метар, со пораст од над 22% во последната година. Се смета дека половина од становите се купуваат со готовина – што отвора прашања за потеклото на средствата и влијанието врз пазарот.
Стручњаците предупредуваат дека на просечен работник ќе му биде речиси невозможно да дојде до сопствен дом без поддршка или значително задолжување. Се бараат построги инспекции и транспарентност во градежниот сектор, со надеж дека државата ќе ги заштити граѓаните од ценовниот хаос на пазарот на недвижности.
