Српскиот претседател Александар Вучиќ беше во Москва по повод Денот на победата над фашизмот. Утешна награда по фијаското на американската турнеја, или искрена русофилија на европскиот пат?
Неизвесноста околу заминувањето на српскиот претседател Александар Вучиќ во Москва, српските медиуми во изминатите месеци се обидуваа да ја претстават како одлука што ќе го промени текот на светската историја.
Таквиот пристап беше зајакнат по фијаското на посетата на Вучиќ на САД , кога стана јасно дека избегнувањето на Русија дополнително ќе ја комплицира надворешнополитичката позиција на српскиот режим.
Претседателот на Србија не успеа за седум дена да се сретне со Трамп, Путин и Ши, но средбите во Москва се сепак доволен материјал за таблоидите да ја пофалат мудрата надворешна политика што го одразува големиот углед на Александар Вучиќ во светот.
Непријатноста сепак остана, бидејќи самиот Вучиќ донекаде загрижено изјави дека се надева оти словачкиот премиер Фицо сепак ќе пристигне во Москва, „за да не биде единствениот европски претседател тука“.
Вучиќ нема повеќе изговори
По одредени ескивирања, пред сè одењето на самитот на БРИКС, моменталната политичка и лична проценка на Александар Вучиќ беше дека овој пат мора да се појави во Москва, оценува политичкиот аналитичар Ѓорѓе Вукадиновиќ.
„Инаку, неговата политика на мудро балансирање, како што ја гледаат неговите поддржувачи, или седење на три столчиња, како што ја опишуваат неговите критичари, би се распаднала“.
„Тоа има врска и со профилот на неговиот електорат, но и со целокупното расположение на српските граѓани. Јавноста на Запад не може да разбере како мнозинството српски граѓани искрено и од срце ги поддржуваат блиските врски со Русија“, изјави Вукадиновиќ за ДВ.
Намерата на претседателот на Србија од самиот почеток била да се појави во Москва, каде што во основа му е местото, вели Наим Лео Бешири, директор на Институтот за европски прашања.
„Во Москва има диктатори и автократи, и на овој начин Вучиќ го оправдува својот радикален имиџ од 1990-тите. Сега на сите им е јасно дека приказните за европската интеграција се едноставна лага со цел да се остане на власт што е можно подолго и да се овозможи богатење на оние околу него“.
„Не сум сигурен дека граѓаните на Србија го разбраа тоа, но сум сигурен дека тоа го разбраа многу добро во Европа и дека наскоро ќе ги видиме последиците од таквата политика на српскиот режим“, изјави Бешири за ДВ.
Пицула или Путин?
Ако се осврнеме на расположението на јавното мислење во Србија, постојат гласови кои велат дека со одењето во Москва, Александар Вучиќ некако ја испратил пораката „вие ги поддржувате оние што се за Пицула, а јас отидов кај Путин“.
„Путин и Русија, какви и да се, се неспоредливо попопуларни меѓу српската јавност од Тонино Пицула и Урсула фон дер Лајен“, забележува Ѓорѓе Вукадиновиќ.
Целата ПР турнеја, од Америка до Москва, требаше да ја покаже државничката големина на Александар Вучиќ, истакнува Наим Лео Бешири.
Тој додава „дека веќе ги гледаме последиците од таа мегаломанија, бидејќи неколку години имаме целосен застој во европските интеграции. Инфлацијата веќе го потиснува дел од економскиот напредок што го имаше Србија, а срамниот факт што Вучиќ им поздравува на руските војници во Москва нема да биде толку лесно заборавен во многу европски земји“, нагласува Бешири.
Европска Унија: Го критикува или го поддржува режимот?
Кога станува збор за реакциите на ЕУ, Ѓорѓе Вукадиновиќ вели дека Брисел нема премногу инструменти на располагање, а некои од нив не ги искористил.
Вукадиновиќ потсетува „дека ЕУ му помогна на Вучиќ во неколку наврати во некои клучни моменти, без разлика дали тоа беше поради стабилократијата или поради некои од ресурсите што ѝ беа ветени“.
„Европскиот пат на Србија е практично во застој, и се чини дека никој во сегашната влада не се грижи премногу за тоа. Дополнителни казнени мерки не се реални, бидејќи да не заборавиме дека ЕУ сè помалку зборува во еден глас, но покрај тоа, Брисел има доволно свои проблеми за да биде премногу загрижен за заминувањето на Вучиќ во Москва“, вели нашиот соговорник.
Пораката на Вучиќ од Москва во таа пригода беше „какви ќе бидат последиците за мене лично“.
Наим Лео Бешири забележува дека ова е порака до гласачите на Вучиќ – грижете се за мене бидејќи ЕУ ќе ми направи нешто страшно.
„Тоа е нарцисоидна потреба да се покаже дека само тој е важен. Сепак, во моментов имаме невообичаено остри пораки од Европскиот парламент, како и од Европската комисија, каде што отворено се дискутира за автократскиот режим во Србија“, вели директорот на Институтот за европски прашања.
Ѓорѓе Вукадиновиќ оценува „дека ваквите изјави веќе припаѓаат на стандардни пофалби за себе“.
„Вучиќ се вметнува меѓу партијата, политиката и државата. Типичен маневар што ја нагласува неговата важност, а од друга страна, храброста да се соочи со последиците. Не верувам дека размислувал за некакви лични санкции, за кои се сомневам дека Брисел би гласал, а дури и да го стореше тоа, тоа само би го зајакнало неговиот патриотски имиџ“, смета Вукадиновиќ.
Игра на нерви со студентите
Вучиќ од Москва одговори и на барањето на студентите за вонредни парламентарни избори. „Нека се подготват за изборите, тоа ќе се случи кога ненадлежната институција тоа ќе го потпише“.
Јасно е дека на овој начин тој порачува дека контролира сè. „Тоа е манир од трибините на Звезда, а сега тој само продолжува да комуницира со јавноста за сериозни работи со досетки“, нагласува Наим Лео Бешири.
„Се плашам дека задоцни барањето за избори. Тој дојде поради губењето на иницијативата и сега ја потврди легитимноста на Вучиќ“, смета Вукадиновиќ.
„Бидејќи сега таа одлука зависи од Вучиќ, а не од политички притисок. Мислам дека секоја иницијатива за избори, без промена на целиот политички процес, е преголем ризик, без разлика дали станува збор за студенти или опозициски партии“, заклучува Вукадиновиќ за ДВ.
