Холандија донесе историска одлука: од новогодишната ноќ 2026–2027 целосно се забранува продажбата и користењето на потрошувачки огномети од категорија F2, F3 и F4. Законот „Безбедна новогодишна ноќ“, изгласан во Сенатот на 1 јули 2025 година, доаѓа по 18 години дебата и растечка јавна поддршка за намалување на стресот кај животните, загадувањето и насилството кое секоја година ја потресува земјата.
Животни и природа
Повеќе од две децении организации за заштита на животни укажуваат дека огнометите предизвикуваат паника кај домашни миленици, добиток и диви птици. Истражувања покажуваат дека 64% сопственици слушаат петарди уште од септември, а засолништата бележат 30% повеќе исчезнати миленици во периодот околу празниците. Птиците масовно летаат во паника навечер, што доведува до судири и исцрпеност.
Еколошката штета е голема: само за неколку часа по Нова година, честичките PM10 достигнуваат екстремно високи нивоа, а во воздухот се испуштаат тешки метали и хемикалии кои паѓаат во почвата и водите. Секоја година се создава помеѓу 400 и 1.000 тони отпад.
Човечка цена
Новогодишната „огнометна лудница“ создава стотици повреди годишно. Во 2024–2025 имало 1.162 повредени, најмногу со повреди на очи и изгореници. За време на COVID-забраната, повредите на очи опаднаа за 75%, што лекарите долго го посочуваа како доказ дека забраната спасува животи.
Најголем аларм беше насилството врз службите за итни случаи: во 2023–2024 биле нападнати 295 полицајци и 49 пожарникари/медицинари, што ја натера политиката конечно да ја поддржи забраната.
Како ќе изгледа новиот систем
Забраната важи за сите огномети со среден и висок ризик. F1 категоријата – како пралки, мали светилки и snap pops – останува дозволена, иако инспекција во 2025 покажа дека третина од нив не се безбедни.
Со ова Холандија завршува со локалните неефикасни забрани и преминува на единствена национална политика која треба да ја намали штетата врз животни, природата и луѓето.
