Замислете затвор каде што нема стражари, нема дрога, нема насилство – и каде што затворениците сами ги имаат клучевите од своите ќелии. Во Бразил, постои токму такво место – затворот Анисо Жобин, кој целосно го револуционизира пристапот кон казнувањето и рехабилитацијата.
Наречени рекуперандос – што во превод значи „лица на опоравување“ – овие поранешни криминалци имаат обврска да учат, работат и развиваат хоби. Ќелиите ги користат само за спиење, а секој нивен ден е исполнет со смисла: од 6 часот наутро до 22 навечер.
Во затворот се учи сè: од основно и средно образование, до стручни обуки и универзитетски курсеви. Работат како готвачи, столари, водоинсталатери, а слободното време го поминуваат на спорт, музика, театар и креативна уметност.
Најимпресивно? Само 20% се враќаат во затвор по ослободување – за разлика од вообичаената стапка на поврат од 70% во остатокот од бразилските затвори. А оваа установа трошокот за одржување го намалува за две третини.
Мотото на затворот е едноставно, но моќно: „Мажите влегуваат внатре, криминалот останува надвор“. И функционира. Со доверба, одговорност и поддршка, затворениците не само што се рехабилитираат, туку и повторно стануваат вредни членови на општеството.
АПАК затворите – како што се нарекуваат ваквите институции – докажуваат дека вистинската промена е можно, ако системот одбере да верува во луѓето, наместо да ги затвори засекогаш зад решетки.
