Замисли материјал кој не само што реагира на околината, туку и вдишува и издишува кислород, слично како човек или животно. Ова повеќе не е научна фантастика! Тим на научници од Јужна Кореја и Јапонија направија револуционерно откритие кое би можело целосно да ја трансформира енергетската индустрија.
Станува збор за специјален метален оксиден кристал, составен од стронциум, железо, кобалт и кислород (SrFe₀.₅Co₀.₅O₂.₅), кој има способност да ослободува кислород кога се загрева, а потоа повторно го апсорбира, сето тоа без губење на стабилноста. Тоа значи дека овој кристал може да функционира бесконечно долго, при што му се отвораат големи можности за примена во технологии за чиста енергија.
Кристалот „дише“ на само 400°C – нов чекор кон ефикасни горивни ќелии
Највпечатливо кај овој кристал е тоа што целиот процес на „вдишување“ и „издишување“ се случува на многу пониски температури од познатите технологии. Додека традиционалните метални оксиди бараат екстремни температури меѓу 600 и 1000°C, новиот материјал работи на само 400°C. Тоа е значајно, бидејќи ги намалува трошоците, ја зголемува енергетската ефикасност, и ги прави овие технологии поодржливи.
Според професорот Хјонгџин Џин од Националниот универзитет Пусан, овој кристал треба да се гледа како материјал со вградени „бели дробови“ – способен да ја промени својата структура кога ќе апсорбира или ослободи кислород, а потоа се враќа во оригиналната форма. Тоа значи дека може да се користи повторно и повторно, без деградација.
Примена: Од горивни ќелии до паметни прозорци
Откритието има огромен потенцијал:
- ✅ Во цврсти оксидни горивни ќелии, каде што водородот се претвора во електрична енергија со висока ефикасност.
- ✅ Во паметни прозорци, кои можат автоматски да се прилагодуваат на променливите временски и светлосни услови.
- ✅ Во еколошки градежни материјали, кои би можеле самостојно да регулираат температура и вентилација.
Но... има и предизвици
Единствениот сериозен недостаток моментално е користењето на кобалт, метал чие ископување е поврзано со еколошки и хуманитарни проблеми, особено во делови од Африка. Ова може да ја ограничи масовната примена на материјалот, но исто така ги поттикнува научниците да најдат алтернативни елементи кои би биле поетички и еколошки прифатливи.
Материјалите на иднината „дишат“ – а тоа може да ја промени нашата реалност
Ова откритие отвора врати кон нов тип на материјали што имитираат живи суштества, што е целосно нов правец во нанотехнологија, енергетика и паметни уреди. Како што вели и списанието Popular Mechanics, „концептот на дишење веќе не е резервиран само за биолошките суштества – иднината е тука, и таа дише.“
