Денес, православните верници во Македонија и ширум светот го чествуваат големиот христијански празник Светиот великомаченик Димитриј – Митровден, еден од најпочитуваните светци во православната вера.
Овој ден е исполнет со силна духовност, молитви и обичаи што се пренесуваат со векови. Митровден е празник на светлината, упорноста и верноста кон верата, а се верува дека токму на овој ден започнува вистинската зима.
Именден денес слават сите што го носат името Димитар, Мите, Митре, Митко и нивните изведени облици. Според народното верување, луѓето со ова име се познати по својата истрајност, решителност и силен карактер, но и по тоа што се понекогаш тврдоглави во своите убедувања.
Житието на Свети Димитриј – војводата што ја избра верата пред животот
Свети Димитриј се родил во Солун, во благочестива и богата фамилија. Неговите родители долго време немале деца, па неговото раѓање го сметале за Божји благослов. Татко му бил војвода на Солун, а по неговата смрт, царот Максимијан го поставил младиот Димитриј на истата должност.
Но, наместо да ги гони христијаните, како што му било наредено, Димитриј јавно ја исповедал својата вера во Христос. Кога царот дознал, го фрлил во затвор, каде младиот војвода со мир и радост го чекал своето страдање. Пред смртта, му го предал целиот имот на својот ученик Луп, со желба да го подели меѓу сиромасите.
Во затворот му се јавил ангел Божји, носејќи му мир и утеха. Малку подоцна, војници го избоделе со копја, а христијаните тајно го погребале неговото тело. Од неговите мошти потекло исцелително миро, кое лекувало безброј болни.
Со текот на времето, над неговиот гроб била изградена црква, а Свети Димитриј станал заштитник на градот Солун. Неговите чуда се бројни – според преданијата, неколкупати го спасувал градот од непријатели и катастрофи.
Кога царот Јулијан се обидел да ги пренесе моштите во Цариград, од гробот се појавиле пламен и глас што го предупредиле да не ги допира. Така, моштите на светецот и денес почиваат во Солун.
Интересно е што Русите го сметаат Свети Димитриј за покровител на Сибир, кој бил освоен токму на неговиот празник во 1581 година.
Обичаи и верувања на Митровден
На 8 ноември, православните храмови низ Македонија служат свечени литургии и молитви во чест на Свети Димитриј, а многу семејства го празнуваат овој ден како своја домашна слава.
Со празникот се поврзани многу народни обичаи. Најпознато е верувањето дека секој треба да остане дома навечер пред Митровден, бидејќи ако преспие во туѓа куќа, цела година ќе преноќува на друго место.
Исто така, на овој ден не се караат децата, бидејќи се верува дека така ќе бидат мирни и послушни цела година. Жените, пак, не допираат вретено, ножици или чешел, бидејќи тоа се смета за лоша среќа.
Празникот е познат и по „митровденското претскажување на времето“ – ако на Митровден има дожд или мраз, се вели дека зимата ќе биде долга и студена, со многу снег.
Со овој празник, според народната традиција, завршува летниот и започнува зимскиот дел од годината, а се верува дека токму тогаш „се затвораат полските работи и се собираат благословите од годината“.
Митровден е ден кога верата, традицијата и народната мудрост се преплетуваат во едно, потсетувајќи дека светлината на добрината и верноста кон Бога секогаш победува над мракот.
