Постојат луѓе со крвна група толку ретка што ја имаат помалку од 50 лица во светот. Позната како Rh нула или „златна крв“, таа претставува и благослов и предизвик за оние што ја поседуваат, а научниците се обидуваат да ја реплицираат во лабораторија за да спасат животи.
Реткост и важност
Rh нула крвта е толку уникатна што оние што ја имаат, ако некогаш им треба трансфузија, се соочуваат со огромни потешкотии да најдат соодветен донатор. За таа причина, им се советува да ја замрзнат сопствената крв за долгорочно складирање. Крвта О Rh нула е исклучително ценета во медицината бидејќи е компатибилна со повеќето Rh крвни групи, што ја прави „универзална“ во одредена смисла, особено во итни случаи.
Како функционираат крвните групи?
Крвната група се одредува според присуството или отсуството на антигени на површината на црвените крвни зрнца. Антигените предизвикуваат имунолошки одговор ако телото прима несоодветна крв. Основните системи на крвни групи се ABO и Rh, но постојат 47 познати крвни групи и 366 антигени, што го отежнува наоѓањето компатибилни донатори, особено за етничките малцинства.
Специфичности на „златната крв“
Луѓето со Rh нула немаат ниту еден од 50-те Rh антигени. Поради тоа, нивната крв може да се дава на речиси сите Rh крвни групи, иако тие самите не можат да примат крв од другите. Ова ја прави нивната крв многу вредна за итни трансфузии.
Потекло и лабораториско создавање
Rh нула е резултат на генетски мутации. Во 2018 година, научници користејќи Crispr-Cas9 создадоа крвни клетки со Rh нула во лабораторија, бришејќи антигени од пет системи на крвни групи. Овие клетки би биле компатибилни со главните и некои екстремно ретки крвни групи.
Глобална научна трка
Истражувачи во САД, Канада и Шпанија исто така работат на создавање универзална крв. Предизвик е одгледувањето на матични клетки во зрелите црвени крвни клетки, бидејќи процесот е сложен и тешко се реплицира надвор од коскената срцевина.
Клучна цел
Засега, најефикасно е земањето крв од дарители, но за лицата со ретки крвни групи, лабораториски одгледуваната „златна крв“ би била огромен напредок во медицината, овозможувајќи им безбедни трансфузии и потенцијално спасување животи.
