На светските берзи, цената на нафтата се движи нагоре и ова е веќе втора недела по ред. Барелот сурова нафта се тргува околу 60 долари за WTI и над 63 долари за „Брент“, што укажува дека пазарот повторно се загрева по неколкунеделниот пад.
Зошто растат цените? Аналитичарите објаснуваат дека зад овој тренд стои комбинација од геополитички тензии и очекувања дека Федералните резерви на САД ќе ја намалат клучната каматна стапка. Намалувањето на каматите значи поевтин пристап до пари, поголема економска активност и зголемена побарувачка за енергенси, меѓу кои нафтата е на врвот на листата.
Дополнително, вниманието на инвеститорите е насочено кон конфликтните региони и санкциите. Нападите врз нафтена инфраструктура во Русија и Украина, како и тензиите меѓу САД и Венецуела, предизвикуваат дополнителна нестабилност на пазарот.
ОПЕК+ и пазарната стратегија Во вакви услови, ОПЕК+ не ја зголемува агресивно производството, туку настојува да го одржи балансот – да ги задржи цените доволно високи за да ги заштити приходите, но не и толку високи што ќе го потиснат економскиот раст. Затоа сегашните движења се постепени, „контролирани“ и недела по недела.
Како растот на нафтата влијае на Македонија? За македонските граѓани, берзанските котации значат директно влијание врз цената на бензин и дизел. Секое продолжено зголемување на цената на суровата нафта може за неколку недели да се претвори во поскапо гориво.
Последиците се видливи:
- Превозните компании плаќаат повеќе, што се рефлектира во повисоки цени на транспортот и билетите.
- Земјоделците имаат поголеми трошоци за механизација.
- Секојдневните трошоци за личните автомобили се зголемуваат.
Во економија како македонската, каде голем дел од продукцијата и увозот се потпираат на копнен транспорт, поскапувањето на нафтата функционира како „скриен данок“.
Заклучок Иако цените засега не се драматично високи, аналитичарите предупредуваат дека продолжен период на поскапа нафта може да забави смирувањето на инфлацијата. За македонските потрошувачи ова значи дека периодот на релативно стабилни цени на горивата би можел да заврши, доколку сегашниот тренд на умерен, но упорен раст продолжи и во наредните недели.
