Кина најави заострување на контролите за извоз на сребро, мерка што стапува на сила од четврток и која може сериозно да ги погоди индустриските и одбранбените синџири на снабдување, особено во Соединетите Американски Држави.
Среброто, кое со децении важеше за релативно слободна стока на глобалниот пазар, сè почесто се третира како стратешки материјал. Токму поради тоа, одлуката на Пекинг веќе предизвикува реакции кај големите индустриски играчи.
Извршниот директор на Tesla, Елон Маск, јавно го критикуваше потегот на Кина на социјалната мрежа X.
„Ова не е добро. Среброто е неопходно во многу индустриски процеси“, напиша Маск, реагирајќи на веста за новите ограничувања.
Мерките не се нови, но сега стануваат построги
Иако реакциите се силни, правилата не се целосно нови. Кинеското Министерство за трговија уште во октомври најави зајакнување на надзорот над извозот на ретки и стратешки метали – токму на денот кога тогашниот американски претседател Доналд Трамп се сретна со кинескиот лидер Си Џинпинг во Јужна Кореја.
Во тој период, Пекинг прифати едногодишна пауза во примената на дел од мерките, додека Вашингтон привремено ги укина одредени царини. Сепак, најновите одлуки покажуваат дека Кина повторно го заострува пристапот.
Кој ќе смее да извезува сребро?
Почетокот на овој месец, Кина објави листа од 44 компании кои ќе имаат дозвола за извоз на сребро во 2026 и 2027 година. Истовремено, новите правила го ограничуваат и извозот на други клучни материјали како волфрам и антимон – метали од кои Кина има доминантна позиција на глобалниот пазар и кои се широко користени во одбраната и напредните технологии.
Иако формална целосна забрана за извоз на сребро не е објавена, државниот весник „Секјуритити тајмс“ наведува дека новата политика практично го подигнува среброто од обична стока во категорија на стратешки материјал, на исто регулаторно ниво со ретките земји.
Загриженост во Европа и САД
Стопанската комора на ЕУ во Кина соопшти дека повеќето компании-членки веќе се погодени или очекуваат негативни последици од кинеските контроли за извоз.
Во меѓувреме, САД во ноември го додадоа среброто на својата листа на критични минерали, наведувајќи ја неговата важна улога во електрични кола, батерии, соларни панели и медицински инструменти. Американските анализи потврдуваат дека Кина е меѓу најголемите светски производители на сребро и располага со значајни резерви.
Според официјални податоци, во првите 11 месеци од годината Кина извезла над 4.600 тони сребро, додека увозот изнесувал околу 220 тони, што дополнително ја нагласува нејзината клучна улога на глобалниот пазар.
Со ваквите потези, Пекинг испраќа јасна порака дека стратешките суровини стануваат дел од геополитичката игра – нешто што ќе има долгорочни последици за многу земји и индустрии ширум светот.
