Во периодот од 1999 до 2008 година, Охрид беше потресен од серија убиствa кои долго време останаа неразјаснети. Во тој временски распон беа убиени шест дилери на девизи, а градот живееше во страв и неизвесност. Меѓу граѓаните кружеле разни шпекулации – од тоа дека зад злосторствата стои организирана криминална група, до тоа дека целта е материјална корист. Но, вистината доби сосема поинаков облик.
По години истрага, се откри дека виновникот е Лазе Радески – скромен, мирен и семеен човек со добар углед во околината, кој се покажа како првиот потврден сериски убиец во Македонија.
Профил на убиецот: скромен човек со темна страна
Лазе Радески живеел и работел во Охрид. Бил оженет, имал семејство и важел за почитуван човек во својата околина. Работел во мала продавница во сопственост на неговиот зет, а соседите го опишувале како мирен, воздржан и вреден човек.
Сепак, според полициските извештаи и психолошките анализи, во него криела длабока фрустрација и завист. Мотивот за убиствата најверојатно била омразата кон поранешни колеги од фабриката „Застава – Херој Тоза Драговиќ“, кои напредувале финансиски, додека тој живеел со минимална плата.
Серија убиства што ја потресе Македонија
Првично се поврзуваше со шест убиства, но судски беа докажани три, додека за останатите не беа пронајдени тела. Жртви биле Раим Ракип, Спиро Ставрески и Трајче Цоцески – сите дилери на девизи и познаници на Радески.
Сценариото било идентично: Радески ги намамувал жртвите во продавницата „Грини“ под изговор за деловен договор или размена на пари, а потоа ги нападал со чекан, повеќепати и брутално, додека не ги лишил од живот.
Последното убиство било особено свирепо, при што Радески ја изгубил контролата и, според полициски извори, му го извадил срцето на жртвата, а постојат и сомневања дека дел од органот го изел.
Исповед и судење: од признание до доживотна казна
Во полициска станица, Радески ги признал сите шест убиства, вклучувајќи и едно на кинески државјанин. Подоцна на суд тврдеше дека признанието било добиено под полициска принуда.
Сепак, доказите беа доволни за судот да го прогласи виновен по три точки од обвинението. Во 2008 година, Кривичниот совет предводен од судијата Милка Танеска донесе историска пресуда:
„Со подмолен и свиреп начин, обвинетиот ги лишил од живот своите жртви. Обвинетиот се осудува на доживотен затвор, вклучувајќи го и времето поминато во притвор од 17 април 2008 година.“
Семејствата на жртвите го дочекаа исходот со солзи и чувство на правда.
Реакции и контроверзии
Адвокатот на одбраната, Емил Балабан, најави жалба на пресудата, наведувајќи неправилности во доказната постапка. Јавноста, сепак, го следеше случајот со огромно внимание, сметајќи го Радески за првиот потврден сериски убиец во земјата и еден од првите на Балканот.
Институциите не откриваат дали Радески е сè уште жив, а Управата за извршување санкции не дава информации за случаи кои предизвикале големо вознемирување во јавноста.
Симболика и наследство: чеканот како нем сведок
Чеканот со кој Радески ги убил своите жртви ќе биде изложен во Криминалистичкиот музеј на Македонија како потсетник на најмрачните страници од македонската криминална историја. Музејот чува бројни предмети од тешки злосторства – оружје, алати, докази и фотографии што сведочат за мрачната страна на човечката природа.
Епилог: човекот зад монструмот
Иако осуден за монструозни дела, сведоштвата за личноста на Радески остануваат контрадикторни. Познавал многу луѓе, имал свој круг на пријатели и бил сакан во семејството. Сепак, зад ликот на скромниот работник се крие човек опседнат со љубомора, омраза и финансиска немоќ, кои го претвориле во еден од најморничавите убијци во македонската историја.
Приказната за Лазе Радески и денес предизвикува страв, неверување и фасцинација – потсетувајќи дека злото понекогаш се крие зад најобичниот човек со најмирен поглед и најтивка природа.
