Канада и Малта најавија дека во септември ќе ја признаат државата Палестина, приклучувајќи се на меѓународната иницијатива за решавање на израелско-палестинскиот конфликт преку т.н. „решение со две држави“ – Израел и Палестина како независни, суверени држави што ќе коегзистираат една покрај друга во мир.
Овој дипломатски потег доаѓа во пресрет на годишното заседание на Генералното собрание на Обединетите нации и е директна поддршка за завршување на деценискиот конфликт меѓу Израел и Палестинците. Двете земји се приклучуваат на Франција и на најавата од Обединетото Кралство за сличен потег, што значи дека темата добива глобален замав.
Одлуката на Канада беше соопштена по владина седница, каде премиерот Марк Карни информираше дека официјалното признавање ќе биде објавено на Генералното собрание што започнува на 23 септември.
Карни истакна дека признавањето ќе биде условено со одржување демократски избори во Палестина во 2026 година, без учество на Хамас, како и со целосна демилитаризација на идната палестинска држава. Овие услови веќе се прифатени од палестинскиот претседател Махмуд Абас во писмо од 10 јуни.
Од страна на Малта, постојаниот секретар во Министерството за надворешни работи, Кристофер Кутажар, објави дека земјата го поддржува правото на самоопределување на палестинскиот народ и дека признавањето ќе биде „конкретен чекор за претворање на решението од концепт во реалност“.
Премиерот Роберт Абела преку социјалните мрежи ја потврди оваа одлука како дел од надворешната политика на земјата за поддршка на траен мир на Блискиот Исток. Малта, како членка на Европската унија и поранешна британска колонија, се приклучува на повеќе од 145 држави кои веќе ја признаваат Палестина, меѓу кои и над десетина европски земји.
Во меѓувреме, британскиот премиер Кир Стармер изјави дека Обединетото Кралство ќе ја признае Палестина пред почетокот на Генералното собрание во септември, освен ако Израел не прифати прекин на огнот и воспоставување долгорочен мировен процес во наредните осум недели.
Франција, Британија и Канада се трите најголеми западни членки на Г7 кои најавија ваков чекор, додека Израел и САД остануваат против решението со две држави и го бојкотираат состанокот во ОН, иако 125 земји ја поддржуваат иницијативата.
Израелскиот амбасадор во ОН, Дани Данон, остро ги критикуваше земјите кои ја поддржуваат Палестина, обвинувајќи ги дека со тоа „легитимираат тероризам“ и дека „даваат празни изјави додека нашите заложници се во тунелите на Хамас во Газа“.
Во одговор, Кристофер Кутажар од Малта изјави дека признавањето не е симболичен чин, туку „конкретен чекор кон праведен и траен мир“.
На седницата во ОН, која беше прекината по обраќањето на 128 говорници, високи претставници повикаа на итна акција и изразија „непоколеблива поддршка“ за решението со две држави. Беше усвоена и „Њујоршка декларација“, документ кој нуди патоказ за завршување на конфликтот и формирање независна, демилитаризирана палестинска држава која ќе коегзистира со Израел и ќе се интегрира во регионалните структури.
Дополнително, 15 западни земји усвоија „Њујоршки повик“, со кој се повикуваат сите држави кои сè уште не ја признале Палестина, да го сторат тоа. Во овој документ се наведени шест држави кои ја признале Палестина, девет кои најавиле позитивен став (вклучувајќи ги Малта и Канада), и седум кои допрва треба да се изјаснат, меѓу кои Австралија, Финска, Луксембург и Португалија.
Постојаниот претставник на Саудиска Арабија во ОН, Абдулазиз Алвасил, соопшти дека финалната верзија на документот е испратена до сите 193 земји-членки и дека ќе остане отворена за потпишување до почетокот на септември.
