Медицинскиот свет стои на прагот на вистинска револуција: нов крвен тест, наречен Galleri, има потенцијал радикално да го промени начинот на кој се дијагностицираат и лекуваат карциномите. Истражување спроведено во САД и Канада покажува дека овој тест може да открие над 50 видови рак, дури и пред да се појават првите симптоми.
Тестот е развиен од американската биотехнолошка компанија Grail, и според досегашните резултати, повеќе од половина од случаите на рак биле откриени во рана, излечлива фаза – што претставува огромен чекор напред во борбата против оваа болест.
Како функционира Galleri?
Galleri работи со анализирање на малечки фрагменти ДНК, кои туморот ги испушта во крвта. Со нивно откривање, тестот може да лоцира присуство на рак пред пациентот да почувствува било какви симптоми, што е клучно за рано лекување и зголемена шанса за целосно оздравување.
Во студијата учествувале 25.000 возрасни лица, а кај скоро 1% од нив тестот бил позитивен. Од тие случаи, кај 62% бил потврден рак, што значи дека прецизноста на тестот е висока. Уште поимпресивно е што кај над 99% од негативно тестираните, тестот точно потврдил отсуство на рак.
Откривање на тумори без постоечки скрининзи
Ова што Galleri го прави навистина исклучително е тоа што открил три четвртини од видовите рак кои моментално немаат национални скрининг-програми. Меѓу нив се:
- Рак на јајници
- Рак на црн дроб
- Рак на желудник
- Рак на мочен меур
- Рак на панкреас
Покрај тоа, тестот точно ја одредил локацијата на туморот кај 9 од 10 пациенти, што значи дека може да помогне и во насочувањето на понатамошната дијагностика и лекување.
Следен чекор: Потврда на долгорочната ефикасност
И покрај неверојатниот напредок, експертите повикуваат на претпазливост. Потребни се дополнителни студии за да се утврди дали ваквиот пристап навистина води кон намалување на смртноста од рак. Професорката Клер Тарнбул од Институтот за истражување на рак во Лондон потенцира дека „само рандомизирани студии со смртност како краен резултат може да ја докажат реалната корист“.
Целосните резултати од студијата ќе бидат презентирани на Конгресот на Европското здружение за медицинска онкологија во Берлин, а се очекуваат и резултатите од тригодишното испитување на британскиот NHS, каде што учествуваат 140.000 пациенти.
Ако и тие резултати бидат позитивни, тестот Galleri би можел наскоро да стане достапен за над еден милион луѓе.
Потенцијал за спас на милиони животи
Претседателот на Grail, Сер Харпал Кумар, го опиша напредокот како „неверојатно убедлив“, нагласувајќи:„Најголем дел од луѓето умираат од рак затоа што болеста се открива предоцна.“
Иако некои експерти предупредуваат на ризикот од претерана дијагноза, едно е јасно – ако Galleri ги оправда очекувањата, едноставен тест на крвта може да стане едно од најмоќните оружја во модерната медицина и да го промени начинот на кој светот се справува со најстрашната болест на нашето време.
