A1 сака да им овозможи на сите генерации – деца, родители, наставници, експерти и инфлуенсери – знаење и поддршка за дигиталниот свет.
Денешните деца и млади растат во дигитална средина која за нив е многу повеќе од алатка за учење или забава. Тоа е простор каде се поврзуваат, изразуваат, бараат потврда и го градат својот идентитет. Интернетот стана дел од секојдневието, продолжеток на реалниот живот, но истовремено и простор полн со ризици. Иако децата интуитивно користат дигитални алатки, често не се свесни за опасностите што се кријат во позадина, од дигитално насилство, сексуална уцена до опасни предизвици кои се шират преку социјалните мрежи. Родителите пак, често не знаат како да пристапат кон темата за онлајн безбедност и со кои алатки можат да ги заштитат своите деца.
Токму затоа е покрената платформата #ПобезбеденОнлајн, создадена во соработка меѓу A1 Хрватска и Центарот за побезеден интернет (CSI), со јасна цел: да им овозможи на сите генерации – деца, родители, наставници, експерти и инфлуенсери – знаење и поддршка за заедничко градење поздраво и побезбедно дигитално опкружување.
„Во A1 веруваме дека интернетот на иднината бара одговорен пристап базиран на континуирано учење, меѓугeneracиска соработка и споделена одговорност – од страна на технолошките компании, институциите, родителите и самите корисници. Нашата улога како дигитален лидер е да понудиме алатки, едукации и платформи што ќе помогнат корисниците да го користат интернетот на безбеден, конструктивен и инклузивен начин“, истакна Ива Анчиќ, раководителка на бренд и маркетинг комуникации во A1 Хрватска.
Како дел од заедничката одговорност, A1 и CSI организираа и конференција CyberGuard 2024, која собра домашни и меѓународни експерти од областа на безбедноста. Фокусот беше на размена на знаења за кибербезбедноста, со посебен акцент на заштитата на деца и млади во дигиталниот свет.
Дали децата знаат што е насилство?
Едно од клучните прашања гласи: дали децата препознаваат што е насилство на интернет? Додека физичкото насилство е лесно препознатливо, вербалните напади, навредите во коментари, исклучувањето од групи и други дигитални форми често остануваат непрепознаени, и од децата и од возрасните. Затоа A1, CSI и Mood Media покренаа Gen Z Академија, иновативна едукативна програма што им ја приближува темата дигитална одговорност на деца и млади на начин што им е близок, автентичен и релевантен.
Преку видео содржини, реални примери и искуства на инфлуенсери како Марко Кучурин и Ника Павичиќ, Gen Z Академијата создава безбеден простор за разговор за дигитален бонтон, одговорност и градење позитивни онлајн заедници. Во само една година, програмата опфати 34 училишта ширум Хрватска, вклучувајќи рурални области во Славонија, Истра и Далмација. Повеќе од 3.600 ученици од седми и осми клас учествуваа во интерактивни работилници што ги оснажија да реагираат и препознаваат насилство во виртуелниот простор.
Како најмладите да учат за безбедност преку игра?
За да ги доближат темите за онлајн безбедност до најмладите на интерактивен и забавен начин, A1, Holonet и CSI развија #ПобезбеденОнлајн свет – едукативна игра за основношколци, родители и наставници. Играта преку пет тематски виртуелни простории ги води корисниците низ важни дигитални лекции за тролирање, заштита на приватноста, безбедни лозинки и одговорно споделување. Играта поттикнува љубопитност и учење преку искуство, правејќи ги темите за дигитална безбедност пристапни и лесно разбирливи.
Дали инфлуенсерите се свесни за својот влијание?
Во денешниот свет, инфлуенсерите и креаторите на содржини имаат моќ каква некогаш имаа само познати актери и пејачи. Нивните содржини достигнуваат стотици илјади следбеници, претежно млади, кои ги доживуваат како пријатели, идоли, па дури и советници. Свесни за ова влијание, A1 и CSI покренаа Школа за одговорно инфлуенсирање, со цел едукација на креаторите за важноста на нивното однесување во онлајн просторот.
Преку шест тематски модули, креаторите се обучуваат како да препознаат неприфатливи содржини, како да ги пријават, но и како со своите содржини да градат позитивна и безбедна дигитална заедница. По успешна едукација и проверка на знаењето, добиваат сертификат. Досега сертификат имаат повеќе од 100 креатори, меѓу кои и познати имиња како Невена Рендели Вејзовиќ, Дора Мартиновиќ и гејмерот PvtMole од A1 Adria League.
Дали родителите зборуваат за онлајн безбедност?
Истражувањето deShame 2 од 2024 покажува дека повеќе од половина родители многу ретко или никогаш не зборуваат со децата за онлајн безбедност и не поставуваат правила за користење интернет. Три четвртини од нив зборуваат за онлајн проблеми само ако детето само каже дека има проблем.
За да се промени ова, A1 и CSI ја покренаа кампањата Детски работи, која на родителите им нуди конкретни алатки за започнување дијалог пред да настане проблем. Дел од кампањата е и иницијативата „Разговор што треба да го започнеш“, со низа едноставни прашања направени од CSI експерти, достапни бесплатно како картички на страницата: a1.hr/boljionline/djecja-posla.
Картичките се дизајнирани да ги отвораат тешките теми низ секојдневни ситуации како заеднички ручек или возење во автомобил – за сајбер-булинг, секстинг, притисок од социјалните мрежи, лажни вести и слично. Родителите на едноставен, ненаметлив начин добиваат алатка за најважната задача – градење доверба.
Каде да побарате помош?
За оние кои им треба конкретна помош, A1 и CSI отворија прво советувалиште во Загреб, во A1 центарот на улица Гајева. Таму родители и деца можат да добијат совет, поддршка или насока како да постапат при проблем. Советувалишта има и во Осиек (Бана Јосипа Јелачиќ 83, Вишњевац) и Сплит (Улица Хрватске морнарице 1H), а секој може во било кое време да ја контактира бесплатната и анонимна линија на Центарот за побезбеден интернет на број 0800 606 606.
Достапен е и #BOB, AI chatbot за онлајн безбедност – дигитален соговорник кој без осуда одговара на прашања и дава совети за интернет закани. Содржината ја подготвија CSI експерти, достапен е на веб страниците на #ПобезбеденОнлајн и www.csi.hr.
Како одговор на предизвиците како сексуална уцена, опасни онлајн предизвици и дигитално насилство, A1 Хрватска и CSI овозможија прилагодување и превод на алатката Take It Down, наменета за малолетни жртви на онлајн сексуална уцена. Платформата, развиена од National Center for Missing & Exploited Children (NCMEC), им овозможува на малолетници да отстранат неовластено споделени интимни содржини од широк спектар онлајн платформи.
Во свет каде границата помеѓу реалното и дигиталното сè повеќе се брише, одговорноста за безбедна онлајн средина не е само кај децата, туку и кај нас возрасните. Интернетот може да биде одлично место ако сите заедно го направиме подобар.
