Верниците од православната христијанска вера го започнуваат Божикниот пост, кој, како и Велигденскиот, трае 40 дена. Тој претходи на празникот Христово Раѓање и во Македонија има длабоко духовно и симболично значење.
Овој втор повеќедневен пост, чија цел е да ги подготви верниците за прославување на Христовото раѓање според црковниот календар, започнува на крајот на ноември и завршува на 7 јануари. Тој го претставува Стариот Завет, иако историјата на празнувањето не е сосема јасна. Научниците сметаат дека овој пост се практикува уште од 5-тиот век, почнувајќи од Антиохија на 1 декември, додека во Ерусалим изнесувал 40 дена. Историографските извори покажуваат дека каноните на Цариградскиот Патријарх Никифор во 9-тиот век содржеле први упатства во врска со исхраната за време на оваа четириесетница. Михаил Комненски во 7-миот век забележува дека постот започнува во ноември.
Македонската етнологија бележи дека граѓаните го доживуваат Божикниот пост како време на прочистување и подготовка за новата година. За време на постот се практикуваат бројни народни обичаи и верувања, кои претставуваат спој на христијанството и паганството.
Основната цел на постот е верниците духовно, но и телесно, да се подготват за големиот празник Божик. Покрај специфичниот режим на исхрана, каде православните ја исклучуваат животинската храна, млечните производи и маслото, сите 40 дена се исполнети со симболика на празникот. Календарски, се слави крајот на годината, а многу елементи од новогодишните украси имаат религиозна основа – симболизираат нов почеток: нова година и ново Христово раѓање.
На секој чекор, како во домовите, така и кај оние кои не се верници, се присутни ѕвезди, ангели, елки и венци со свеќи.
- Ѕвездите ја симболизираат ѕвездата на Витлеем која ги водела тројцата Мудреци кон бебето Исус.
- Венците, во форма на круг без почеток и крај, претставуваат вечност и бескрајна љубов кон Бога.
- Свеќите и светилките симболизираат дека Исус Христос е светлината на светот.
- Црвената боја, најчест украсен елемент, ја претставува крвта на Христос на крстот и бобинките од овошје кои се користеле за време на прославите на зимската краткоденица во антички Рим.
- Елката ја симболизира вечната надеж и Вечниот живот.
Божикниот пост е и време кога се зајакнуваат семејните врски, особено непосредно пред Бадник, денот кога се слават семејните и блиските односи.
Науката дефинира дека Божикниот пост во Македонија не е само верска обврска, туку и значаен дел од културното наследство. Обичаите кои го придружуваат постот го зајакнуваат чувството на солидарност, почит и надеж.
